Koelen met een warmtepomp is in ons land tot nu toe amper nodig geweest. Men heeft altijd verwarming nodig gehad om warm de winter door te komen. Dit was in de vorm van een cv-installatie, lokale gaskachel of haard. Huizen zijn steeds beter geïsoleerd. Hierdoor vermindert de warmte- vraag. In sommige situaties is zelfs de interne warmtelast (aanwezige personen, apparaten en verlichting) al meer dan genoeg om deze warmtelast te voldoen. Tegelijkertijd ziet men dat (mede door de goede isolatie) de warmte in de zomer bijna niet meer uit huis kan worden afgevoerd, waardoor de temperatuur in de woning te hoog oploopt. Men kan constateren dat de vraag naar verwarming kleiner wordt, terwijl de vraag naar koeling groter wordt. Ook de klimaatveranderingen zijn hier voor een deel schuldig aan.
Waar moet u rekening mee houden?
Bij het ontwerpen van een nieuwbouwwoning is het van belang om vooraf, bij de bouwaanvraag, een gedetailleerde berekening op te stellen. De zogenaamde BENG- berekening. Deze berekening geeft een beeld van de energie efficiëntie van de woning. Deze resultaten worden op verschillende punten getoetst.
BENG 1; de maximale energiebehoefte van het gebouw, gebaseerd op de gebruikte bouwmaterialen, constructies, compactheid en oriëntatie van het gebouw (kWh/m2).
BENG 2; de benodigde, primaire, fossiele energie om met de geselecteerde installaties de energiebehoefte van BENG 1 te kunnen leveren (kWh/m2).
BENG 3; het aandeel hernieuwbare energie (%). TO-juli; de factor die aangeeft in welke mate de temperatuur in de woning in de maand juli wordt over- schreden bij de huidige, gekozen uitgangspunten.
Aan alle categorieën zijn uiteraard maximale of minimale waarden als eis gesteld. Doordat aan de laatste categorie ook een maximale waarde is gesteld, ziet men dat men in sommige situaties de eisen niet haalt zonder een mogelijkheid op te nemen om de woning af te koelen. Dit afkoelen kan men op verschillende manieren doen.
Actief koelen & passief koelen
Actief koelen
Met actief koelen gebruikt u een apparaat waar energie verbruikt wordt om de woning te koelen. Voorbeelden hiervan zijn bijvoorbeeld het koelen met een airco of lucht/lucht-warmtepomp, maar ook wanneer men een lucht/water-warmtepomp inschakelt om met de vloerverwarmingsinstallatie de ruimte te koelen. De compressor en ventilator van de warmtepomp worden actief ingezet om warmte uit de woning af te voeren. Dit zorgt aan de ene kant voor comfort, maar kost aan de andere kant ook extra energie.
Passief koelen
Passieve koeling is een vorm van koeling waarbij men een natuurlijke bron gebruikt om de warmte uit de woning af te voeren. Er wordt geen gebruik gemaakt van een koelmachine, compressor of ventilator om actief te koelen. Voorbeelden van passief koelen zijn:
- koelen met water uit een brine-warmtepompsysteem;
- koelen met grondwater;
- koelen met oppervlaktewater;
- koelen met water uit een koeltoren (vooral in grote utiliteit);
- Zomernachtventilatie;
Bij deze bovenstaande methoden koelt men het medium (water of lucht) niet aanvullend, maar met de eigen temperatuur. Hierdoor zijn de kosten in gebruik voor deze methodes laag. Overigens wordt wel stroom verbruikt om het water door het systeem te pompen of om (in het geval van zomernachtventilatie) het ventilatieluik open te sturen. Bij zomernachtventilatie wordt continu de temperatuur binnen als buiten gemeten. Wanneer de temperatuur binnen gedurende een bepaalde tijd in de zomer(nacht) te hoog is, terwijl de buitentemperatuur lager is, opent automatisch het ventilatieluik om te spuien. De koudere buitenlucht kan dan in de woning komen. Hoewel de temperatuur in de woning hier effectief iets van daalt, noemt men het niet echt koeling.
Topkoeling
Wanneer de woning vloerverwarming en een warmtepomp heeft en hier ook actief mee gekoeld wordt, spreekt men van topkoeling. Dit houdt in dat men de woning niet heel ver kan afkoelen, maar ongeveer 2 tot 3 °C in temperatuur kan laten zakken.
Dit komt omdat er grenzen zitten aan het koelen met een vloerverwarmingsinstallatie. Deze grenzen zitten voornamelijk in de temperatuur van het water dat door de buizen stroomt. De woning is namelijk warm en in de zomer is de luchtvochtigheid vaak ook nog eens erg hoog. Wanneer er dan erg koud water door de vloerverwarming pompt, wordt de vloertemperatuur zo laag dat het vocht in de lucht condenseert in en op de vloer. Dit moet voorkomen worden, aangezien dit veel frustratie bij de bewoner en schade aan de vloer (afwerking) kan veroorzaken. We adviseren daarom om een temperatuur van het water niet lager dan 18-20 °C te kiezen, zodat het risico beperkt blijft. Ook kan er eventueel een luchtvochtigheidssensor aan de installatie gekoppeld worden. Zodoende stopt de installatie met koelen wanneer er een situatie ontstaat waarbij er veel risico op condensvorming is.
Door deze beperkte temperaturen is ook het koeleffect een stuk lager dan bijvoorbeeld bij een airco (ofwel lucht/lucht-warmtepomp). Deze hebben ook te maken met condensvorming, maar hebben een condens afvoer, waardoor dit geen negatief effect heeft.
Wilt u meer informatie over een warmtepomp of wilt u naast een warmtepomp bijverwarmen? Neem dan contact op met een van onze adviseurs via info@masterwatt.com.